Jak się pisze rozprawkę?
Pisanie rozprawki to umiejętność, której uczymy się niedługo po rozpoczęciu naszego nauczania, gdzieś w klasie 3-4. Pierwszy egzamin, na którym musieliśmy napisać rozprawkę, to był egzamin gimnazjalny, potem ta trudniejsza rozprawka, to ta na maturze. Warto umieć pisać dobrze rozprawkę, bo akurat ona może być bardzo przydatna w przeciwieństwie do niektórych rzeczy, których uczą w szkole.
Rozprawka tak jak wiele tekstów powinna dzielić się na wstęp, rozwinięcie i zakończenie.
We wstępie powinniśmy zawrzeć tezę lub hipotezę na jakiś temat. Teza to stanowisko w danej sprawie, pewne stanowisko, hipoteza natomiast to nasze niepewne stanowisko, oznacza to, że w tej rozprawce będziemy starali się obronić lub poprzeć daną teorię.
Weźmy sobie na przykład temat: „Czy kara śmieci jest potrzebna”.
Mało jest osób, które postawią tutaj pewną TEZĘ, że kara śmierci jest potrzebna, ponieważ każdy znajdzie na karę śmieci jakiś kontrargument, aby jej nie wykonywać.
Jeżeli we we wstępie zawrzemy tezę to znaczy, że jesteśmy pewni swojego zdania. Jeżeli natomiast zawrzemy hipotezę, oznacza to, że mamy wątpliwości do danej sprawy.
W rozwinięciu jak już napisałem wyżej, musimy rozłożyć temat na czynniki pierwsze i podać jego dobre i złe strony z naszej perspektywy. Ważne jest tutaj, aby trzymać się temat i nie bujać w obłokach.
Często jeden argument musi odnosić się do źródeł literackich lub do tekstu wcześniej. Jest też możliwość, że będziemy musieli się opierać na całej lekturze, do której odnosi się dany temat.
Kolejne argumenty w rozwinięciu możemy zaczynać od słów:
-po pierwsze,
-po drugie,
-moim argumentem jest fakt,
-z kolei…
Na maturze punktowane są również cytaty z źródeł literackich, warto zapamiętać sobie kilka takich uniwersalnych, ponieważ jeżeli będą pasować do ogółu, złapiemy tym kilka punktów.
W zakończeniu musimy podsumować całą naszą wypowiedź. Jeżeli w rozpoczęciu użyliśmy hipotezy, w zakończeniu możemy określić swoje oficjalne stanowisko w tej sprawie i nasze podejście do niej. Częsty błąd jest w tym, że dużo uczniów w zakończeniu pisze to samo co w rozwinięciu lub dopiero w zakończeniu się rozpisuje i podaje rzeczowe argumenty albo jeszcze gorzej i podsumowuje całą swoją pracę jednym zdaniem.
Aby napisać rozprawkę dobrze, nasza ortografia i gramatyka musi stać na wysokim poziomie. Jednak warto pamiętać, że za ortografię i interpunkcję komisja czy nauczyciel może odjąć tylko daną liczbę punktów, jeżeli zrobisz więcej niż 10 błędów, to już nie będzie miało to znaczenia, czy zrobiłeś 10, czy 20.. i po prostu nie dostaniesz żadnego punktu za „ortografię”.
Gramatyka natomiast musi być dobra dlatego, aby tekst był zrozumiały, zdania krótkie ale treściwe. Najważniejsze jest to, że w rozprawce nie musisz opierać się tylko i wyłącznie na rzeczach szkolnych, czyli lekturach i tekstach z książek. Mogą to też być filmy, czy książki, które czytasz prywatnie, jest to bardzo ważne, ponieważ dużo łatwiej będzie Ci się odnieść do czegoś co czytałeś/oglądałeś z przyjemnością niż do czegoś co robiłeś z przymusu szkolnego.
